Anasayfa
Testler
Eğitim
Teknoloji
Hakkımızda
İnsan Kaynakları
Site içi arama:
Anasayfa
Çalışma Alanlarımız
Kanser Nedir?
Kanser Teşhisi:
Sitoloji ve Patoloji
Kanser Tipleri
İnce İğne
Aspirasyon Biyopsisi
Patolojik Materyal
Hazırlanması
Sitolojik Materyal
Hazırlanması
English
Ulaşım
E_SİTOLOJİ
E_SİTOLOJİ
LENF NODU
MEME
TİROİD
TÜKRÜK BEZİ
MEME İNCE İĞNE ASPİRASYON BİYOPSİSİ
Memede İİAS (FNAC=İİAB=ince iğne aspirasyon biyopsisi), kolay uygulanabilmesi, hastalar tarafından kolay tolere edilmesi, muayenehane ve poliklinik koşullarında rahatlıkla uygulanabilmesi, çabuk ve iyi sonuç vermesi, ucuz olması, komplikasyonlarının çok az olması nedeniyle, oldukça yaygınlaşmıştır. Meme İİAS’de bazı önemli noktaları aşağıda bulacaksınız
Meme İİAS ile neleri ayırabiliriz:
-Benign ve malign meme tümörleri birbirlerinden kolayca ayrılır. Operasyon endikasyon ve sınırlarını belirlemede çok yararlıdır.
-Klinik olarak birbirlerine benzeyebilen, malign ve diğer benign lezyonlar kolayca ayrılır.
-Nüks olguların tanısı konur.
Aspirasyon için gereken malzemeler:
-22-25 gauge iğne (Siyah uçlu)
-20 cc şırınga
-Alkol ve gaz bez
-Flaster
-Eldiven
-Camlar
-Varsa şırınga tutucu (Syringe holder)
İşlem:
-Hastaya ne yapacağınızı anlatın
-Masanın üzerine bolca lam dizin
-Aspirasyonu yapmadan önce şırınganın içindeki pistonla bir kaç kere havaya emme-basma hareketi yapmak, şırıngayı “açmak” gerekir, şırıngaların pistonları zamanla çevreye sıkıca oturur. Tam aspirasyon anında bu sürtünmeyi yenmeye çalışmak can sıkıcı olabilir.
-Lezyona girip, aspire etmeden önce, şırıngayı kendi ekseni etrafında bir tur çevirmek, iğnenin ucunun bir miktar dokuyu kesmesine ve daha çok materyal gelmesine neden olur.
-Özellikle bir önceki jenerasyonda var olan “İğne ile tümörü trase boyunca taşıma ve ekme” fobisini sona erdirmek lazım. Bu konu tıp literatüründe artık çalışma konusu bile değil. 20-22 G iğnelerde bu komplikasyonun ihmal edilmesi gerektiği klasik kitaplara geçmiş durumda.
-Hastalar genellikle lokal anestezi isteyeceklerdir. İşlem için lokal anestezi gerekmez. Çünkü lokal anestezi için girildiğinde zaten hastanın canı bir kere yanacak . Bir kere can yanması kaçınılmaz olduğuna göre, ilk seferde aspirasyonu yapmak mantıklı çözümdür. Uygulama da böyledir zaten. Anestezi problemi şöyle aşılabilir. Alkol sürüldüğünde deri biraz soğuyacaktır. Bununla hafifçe uyuşturacağınızı belirterek hastanın korkusunu yenebilirsiniz. Gerçekten de az acır ve etkili bir yoldur. Soğutucu sprey ile soğutmayınız. Deriyi sertleştirir, iğnenin geçişini zorlaştırır, dolayısı ile ağrıyı arttırır.
-Mümkünse hastayı odaya yalnız alın. Daha rahat hareket edersiniz. Yurdumuz koşullarında, sizin yanınızda bir hemşire veya sekreterinizin bulunmasında fayda vardır.,
-Aspirasyonda 20 cc lik enjektör tavsiye olunur. 20 cc lik enjektör hem daha rahat tutulur hem aspirasyon gücü biraz daha fazladır. Enjektörlerden standart olarak çıkan yeşil veya sarı uç yerine, varsa siyah uçlu iğne tavsiye edilir. Ama yoksa, olanla yapılabilir. İdeali 20G ve üzeri iğneler kullanmaktır(Siyah, yeşil, sarı). Enjektör tutucu (holder, gun) kullanmak rahatlık sağlar. Bir eliniz kitleyi fikse edebilir.
-Eldiven kullanımı, hasta kadar sizi de korumak içindir. Alkol ile derinin silinmesi enfeksiyon riskine karşı yeterlidir.
-Aspirasyonu yapmadan önce şırınganın içindeki pistonla bir kaç kere havaya emme-basma hareketi yapmak, şırıngayı “açmak” lazım, enjektör pistonları zamanla çevreye sıkıca oturur. Tam aspirasyon anında bir de bu sürtünmeyi yenmeye çalışmak can sıkıcı olabilir.
-Şırıngaya iğneyi ve varsa şırınga pistolünü takın
-Lezyona girdikten sonra aspire etmeden önce, şırıngayı kendi ekseni etrafında bir tur çevirmek, iğnenin ucunun bir miktar dokuyu kesmesine ve daha çok materyal gelmesine neden oluyor.
-Aspirasyonu, birkaç yönde, bir kaç kere aspire ettikten sonra bitirmek lazımdır. Uzatmamakta fayda vardır. Yoksa kanar ve hücreler kanla karışır, kanın altında kalır. Patolog da onları iyi göremeyince, tanı ”Yetersiz materyal” olur.
-Aspirasyonu ne zaman bitirmeli: Enjektörün içine kan gelmemesi gerekir. İğnenin enjektöre takıldığı renkli plastik kısımda kanı gördüğümüzde aspirasyonu bitirmek tavsiye edilir. Aspirasyonda en önemli materyal iğnenin içindeki materyaldir.
-Her lezyon için 1-5 kere işlem tekrarlanabilir. İdeali, patoloğun alınan materyali hemen orada kontrol etmesi ve işlemin tekrarı veya bitirilmesidir.
-Hastanın aspirasyon sırasında konuşmaması tembih edilmelidir. Heparin, kumadin, aspirin vb kan sulandırıcı ilaçları kullanıp kullanmadıklarını hastalarınıza sorun. Kullanıyorsa, gerekirse doktoruyla konuşup ilacı kesme ve aspirasyon tarihini belirleyin.
-Aspirasyondan sonra hastanın eline bir gazlı bez verip”dayanabildiği kadar kuvvetle ve en az on dakika” basması sağlanmalıdır.
-İşlemden sonra girilen yerin üzerine minik bir flaster ve gaz yapıştırın.Hastanız gece flasteri çıkarıp duş yapabilir.
-Hastaya ağrısı olduğunda, aspirin dışındaki ağrı kesicileri içmesi tembih edilmelidir.
Aspire ettiğiniz materyali yaymak için:
-Aspire ettiğiniz materyali sizin yaymanız idealidir. Enjektörü yollamak, hücre dejenerasyonuna yol açacağından pek tavsiye edilmez. Bol miktarda sıvı içeren materyal gelirse, bir tüpe koyup santrifüj edip dip kısmını yayabilirsiniz.
-İğneyi, enjektörden ayırın.
-Enjektöre hava doldurun.
-İğneyi enjektöre takın.
-Materyali bir veya çoksa birkaç lama püskürtün.
-Sol elinize materyal olan lamı, sağ elinize boş bir lamı alın.
-Boş lamı materyal olan lamın üzerine yavaşça kendi ağırlığı ile bırakın. Bastırmayın.
-Yüzey gerilimi ile materyal iki lam arasında yayılır. Bunu gördükten sonra yere paralel olarak iki lamı ters yönde çekin. İki adet yayma preparatınız oldu. Kalınsa ikinci bir lam ile işlemi tekrarlayabilirsiniz.
-Yayma ne kadar ince olursa o kadar iyidir. Ne kadar çok sayıda lam olursa gene o kadar iyi, lam sayısının çok olmasından korkmamak lazımdır.
-Lamları yere yatay olarak bırakın. Kurumaya terkedin. Kısa zamanda kurur.
-Lamın üzerinde çok küçük partiküller görürseniz hücre alımı başarılmış demektir.
-İğneyi enjektörden ayırın. İğnenin plastik kısmına, bir kürdan, kibrit, veya ince rulo haline getirilmiş bir kağıt parçası sokun. Oradan materyali alıp lama yayın. Bazen oldukça yeterli materyal gelir.
-Lamların üzerine alındığı yeri yazın.
-Alkole sokmayın.
-Lamları havada kurumaya bırakmak lazım. Havada kuruyan lama May-Grünwald-Giemsa(MGG) boyası yapılabilir. Alkol tavsiye edilmez, çünkü alkole sokarsanız Papanicolaou boyası yapmak mecburiyetindeyiz. Bu materyale MGG yapılamıyor.
-Farkı ne derseniz. Papanicolaou boyası artık Avrupa ekolünde ve Amerika’nın bazı enstitülerinde aspirasyon sitolojisinde kullanılmıyor. Çünkü detay MGG kadar iyi görülmüyor.
-Enjektöre bir sıvı (Alkol, serum vb) çekip, püskürtmek gerekmez.
-Enjektörün içine serum çekip sonra santrifüj için yollamak gibi bir işlem, yalnızca morfolojiyi bozmaya yarar.
-Materyali 1 hafta içinde gönderebilirsiniz.
-Gönderirken herhangi bir kağıda sararak gönderin. En önemli nokta kırılmaması ve ıslanmaması.
-Bir kağıda hasta ile ilgili bilgileri yazmayı unutmayın. Ön tanınız her zaman faydalı olacaktır. Lütfen yazmaktan çekinmeyin. Sizi bağlayıcı değildir, patoloğa çok yardımcı olabilir.
-Küçük ve derin, nonpalpabl kitlelerde aspirasyonun, ultrason rehberliğinde yapılması gerekebilir. Bazı ekollerde, aspirasyonu patologların bizzat yapması önerilir. Bazı ekollere göre ise, patoloğun asli görevi materyali inceleyip tanı vermektir.
BU SAYFA YAPIM AŞAMASINDADIR!...
